Thời gian gần đây, tình trạng tồn đọng nợ thuế từ những năm trước chưa thu hồi được và những phát sinh vướng mắc trong luật quản lý khiến cho nợ thuế trong ngành Hải quan ngày càng tăng.

Tính đến ngày 31/5/2013, theo Tổng cục Hải Quản, nợ thuế chuyên thu quá hạn của ngành Hải quan khoảng 6.173,83 tỷ đồng. So với thời điểm 31/12/2012 nợ thuế chuyên thu tăng khoảng 361,58 tỷ đồng (tăng khoảng 6,22%). Tính đến ngày 30/6/2014, toàn ngành thu hồi được khoảng 691 tỷ đồng (đạt khoảng 25% chỉ tiêu được giao), số nợ thu hồi của đa số các đơn vị đều đạt dưới 50% chỉ tiêu.

Những con số trên được lý giải từ các khoản nợ đọng từ những năm 2005 trở về trước chưa thu hồi được. Do công tác quản lý cũng như chế tài chưa nghiêm khắc về quy định thu hồi các khoản nợ thuế dẫn đến tình trạng nêu trên. Bên cạnh đó, quá trình triển khai Luật Quản lý thuế có hiệu lực từ 01/07/2007 còn nhiều hạn chế, tồn tại dẫn đến khả năng thu hồi còn bất cập. Đặc biệt việc tạo điều kiện gia hạn nộp thuế cho doanh nghiệp lại gây nên tình trạng DN lợi dụng chần chừ không nộp thuế đúng thời hạn mặc dù có khả năng thanh toán...

Để giải quyết tình trạng trên, Tổng cục Hải quan chỉ đạo các cục hải quan địa phương giải quyết vấn đề trên theo hướng:

- Trình các cấp có thẩm quyền xóa các khoản nợ được xóa theo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật quản lý thuế.

- Doanh nghiệp có các khoản nợ quá hạn không có khả năng thu hồi, đã ngừng hoạt động nhưng chưa quá 10 không thuộc đối tượng được xóa, doanh nghiệp buộc phải hoàn tất hồ sơ chuyển cơ quan cảnh sát điều tra xử lý theo thẩm quyền.

- Theo dõi chặt chẽ nợ thuế tạm thu để yêu cầu doanh nghiệp nộp thuế kịp thời khi quá thời hạn nộp thuế mà doanh nghiệp chưa xuất khẩu…

- Khuyến khích doanh nghiệp sử dụng phần mềm kê khai thuế điện tử để nộp thuế nhanh và đúng hạn.

Riêng trong ngành Hải quan, việc ứng dụng công nghệ thông tin để kê khai hải quan đã rất phổ biến. Từ khi hệ thống VNACCS / VCIS ra đời, doanh nghiệp đã quen với thủ tục hải quan điện tử. Ứng dụng này đã giải quyết được rất nhiều bất cập trong thủ tục hành chính. Do đó, việc nộp khai thuế qua mạng được Hải quan đánh giá cao trong việc nhắc nhở doanh nghiệp không gây tình trạng nợ thuế.

Doanh nghiệp có thể truy cập vào website của Tổng cục Thuế, sử dụng phần mềm miễn phí IHTKK để kê khai hoặc sử dụng phần mềm khai báo thuế qua mạng của các nhà cung cấp T-VAN trên thị trường.

Việc sử dụng tiện ích chữ ký số để nộp khai thuế qua mạng giúp  tiết kiệm thời gian, chi phí, bảo mật thông tin và đặc biệt tránh được những bất cập kể trên. Giải pháp này cũng phù hợp với xu thế số hóa các thủ tục hành chính và tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thể được hưởng dịch vụ tư vấn hỗ trợ cụ thể hơn về ngành Thuế.