Vận hành thử hệ thống VNACCS là khâu chuẩn bị đặc biệt quan trọng trước khi đưa vào vận hành chính thức. Tại giai đoạn này, hệ thống sẽ được vận hành như trên môi trường thật để kiểm thử toàn bộ chức năng hệ thống, kịp thời phát hiện lỗi để khắc phục. Dự kiến, công việc trên sẽ được triển khai trong vòng bốn tháng, bắt đầu từ tháng 11/2013. Để chuẩn bị cho việc vận hành thử hệ thống, Tổng cục Hải quan đang khẩn trương triển hàng loạt các công việc liên quan.
Về đào tạo người sử dụng hệ thống, sau khi tổ chức tập huấn khái quát về hệ thống VNACCS diễn ra vào nửa đầu năm nay, Tổng cục Hải quan hiện đang bắt đầu triển khai đào tạo quy trình nghiệp vụ chi tiết vận hành trên hệ thống và các nghiệp vụ liên quan. Do khối lượng người sử dụng rất lớn nên Tổng cục Hải quan sẽ tổ chức đào tạo theo đối tượng trọng điểm, theo phân lớp. Hiện tại, Tổng cục đang đào tạo cho đội ngũ các chuyên gia tại các Cục Hải quan tỉnh, thành phố. Sau đó, lực lượng này sẽ tổ chức đào tạo lại cho đơn vị và các doanh nghiệp đóng trên địa bàn.
Về đăng ký người sử dụng, Tổng cục Hải quan đang phối hợp với nhà thầu và công ty phát triển phần mềm ứng dụng thiết lập công cụ đăng ký trên Cổng Thông tin điện tử Hải quan và biên soạn tài liệu hướng dẫn đăng ký sử dụng hệ thống. Do lượng người đăng ký sử dụng hệ thống rất lớn nên công việc này sẽ phải hoàn tất trước khi vận hành thử. Cho đến nay, về cơ bản các hạng mục quan trọng của công việc này đã được hoàn tất. Công tác hướng dẫn đăng ký cũng sẽ được giới thiệu kết hợp trong quá trình đào tạo chi tiết.
Về thiết lập bàn giải đáp, để có thể kịp thời hướng dẫn xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình vận hành thử hệ thống, bộ phận giải đáp dự kiến sẽ được thiết lập tại Tổng cục Hải quan và các Cục Hải quan tỉnh, thành phố. Hiện tại, các thủ tục hành chính liên quan đã được khởi động. Cùng với đó, tài liệu hướng dẫn tổ chức bàn giải đáp và thủ tục xử lý các vấn đề phát sinh đang được xây dựng và củng cố.
Về hạ tầng công nghệ thông tin (CNTT), một loạt hạng mục quan trọng đang được xúc tiến thực hiện, gồm thiết lập các trạm máy chủ vùng, nâng cấp đường truyền dữ liệu theo yêu cầu của hệ thống, nâng cấp các hệ thống công CNTT vệ tinh về mô hình xử lý tập trung để kết nối với VNACCS, hoàn tất cơ sở vật chất trung tâm dữ liệu, rà soát và trang bị các thiết bị đầu cuối theo chuẩn của VNACCS.
Về kết nối, hệ thống VNACCS sẽ thực hiện kết nối với các hệ thống CNTT vệ tinh của Hải quan, kết nối với các Bộ, ngành trong Cơ chế một cửa Hải quan, kết nối với doanh nghiệp. Để thực hiện công việc này, Tổng cục Hải quan đang phối hợp với nhà thầu và các công ty phát triển phần mềm xây dựng giải pháp kết nối với hệ thống thông qua phần mềm đấu cuối hoặc gói phần mềm “Cổng kết nối” theo phương thức kết nối gián tiếp hoặc trực tiếp. Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan cũng thực hiện công bố chuẩn dữ liệu giao tiếp và tập huấn cho các đối tượng liên quan để có kế hoạch kết nối, giao tiếp với hệ thống VNACCS.
Về kiểm thử kết nối, các chức năng kết nối của hệ thống VNACCS với các hệ thống vệ tinh sẽ được kiểm tra tại giai đoạn này. Hiện nay, công việc đang được tiến hành với sự tham gia của các chuyên gia CNTT của Việt Nam và Nhật Bản. Dự kiến, việc kiểm thử kết nối sẽ diễn ra trong vòng ba tháng với các giai đoạn và cấp độ kiểm tra khác nhau. Việc kiểm tra sẽ thực hiện đối với khả năng tiếp nhận và xử lý thông tin nội bộ của VNACCS, khả năng giao tiếp giữa VNACCS với các hệ thống khác. Kết quả kiểm thử kết nối hệ thống sẽ quyết định đến khả năng vận hành thử hệ thống ở giai đoạn tiếp theo.
Về chuẩn bị vận hành thử hệ thống, Tổng cục Hải quan đang phối hợp với nhà thầu xây dựng kế hoạch chi tiết và kịch bản vận hành thử. Hai bên sẽ phải xác định rõ phạm vi kiểm thử, các chức năng cần kiểm tra, xác lập nguồn dữ liệu phục vụ kiểm thử, phân công trách nhiệm của các bên, xác định đối tượng tham gia kiểm thử. Do tính chất quan trọng của giai đoạn này nên các công việc chuẩn bị liên quan đã được khởi động sớm và triển khai khẩn trương. Dự kiến sau khi có kết quả kết nối thử, kế hoạch vận hành thử hệ thống sẽ được công bố để các bên liên quan tham gia.
Có thể nói khối lượng công việc chuẩn bị cho giai đoạn vận hành thử hệ thống là vô cùng lớn trong khi quỹ thời gian không nhiều, do vậy hầu hết các hạng mục công việc đều phải triển khai song song với tinh thần khẩn trương quyết liệt. Với quyết tâm đưa hệ thống vào hoạt động theo kế hoạch dự kiến, phía Việt Nam và Nhật Bản đều đang dồn lực cho công việc này.
