Theo phản ánh chung từ phía cộng đồng DN, việc loại bỏ 5 loại chứng từ đối với hàng XK, 4 chứng từ với hàng NK ra khỏi bộ hồ sơ hải quan mà DN phải nộp khi thực hiện XNK hàng hóa là một quy định rất “mở”… Đây là việc cải cách thủ tục hành chính thiết thực nhất để tạo thuận lợi hơn cho DN trong hoạt động XNK.

Phản hồi về quy định này, theo đại diện Công ty FORD Việt Nam, đây là hướng sửa đổi về thủ tục hải quan rất tích cực, rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay khi mà DN đang bị những gánh nặng về giấy phép chuyên ngành. Quy định mới này sẽ giúp DN giảm thiểu đáng kể thời gian trong khâu chuẩn bị các giấy tờ trong bộ hồ sơ hải quan.

Theo Bà Đặng Thị Bình An (chuyên gia về lĩnh vực hải quan trong dự Dự án GIG- dự án quản trị nhà nước nhằm tăng trưởng toàn diện) đánh giá, Tổng cục Hải quan đã soạn thảo Thông tư trong đó quy định giảm thiểu cho DN về chứng từ một cách thuận lợi nhất.

Còn bà Đặng Phương Dung- Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho rằng, những quy định đổi mới theo hướng đơn giản hóa tại dự thảo Thông tư đã được Tổng cục Hải quan xây dựng theo hướng cởi mở hơn, thuận lợi hơn cho DN. Đặc biệt là việc giảm nhiều chứng từ trong bộ hồ sơ hải quan sẽ giúp DN tiết kiệm và chi phí trong hoạt động sản xuất. Quy định mới này rất đáng được ghi nhận.

Có cùng quan điểm trên, đại diện tư vấn về chính sách thuế, hải quan của Công ty Deloitte cho rằng, việc loại bỏ 5 loại chứng từ đối với hàng XK, 4 chứng từ với hàng NK ra khỏi bộ hồ sơ hải quan là một hành động cải cách thủ tục hành chính rất mạnh mẽ từ phía cơ quan Hải quan. Quy định này sẽ giúp tạo thuận lợi rất nhiều cho hoạt động thương mại.

E ngại chuyện quản lý

Từ những ý kiến trên, có thể thấy cộng đồng DN đánh giá rất cao về những đổi mới trong quy định này. Tuy nhiên, từ góc độ cơ quan thực thi, Hải quan địa phương nói gì về quy định này?

Theo đại diện Cục Hải quan Hải Phòng, việc giảm thiểu các giấy tờ hồ sơ hải quan là rất nhiều, tuy nhiên, ngoài những giấy tờ chung nhất đối với hồ sơ hàng hóa NK thì những trường hợp đặc thù nên quy định nhóm lại thành mục: có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền.

Đại diện này nhấn mạnh, việc đưa ra tiêu chí các giấy tờ phải nộp trong bộ hồ sơ hải quan là để chuẩn hóa, không nên đánh đồng với việc xuất trình của DN. Vì vậy, cần phải quy chuẩn bộ hồ sơ hải quan, trong đó cần phải có hợp đồng thương mại, bởi đây là những chứng từ rất quan trong. Vì vậy, dự thảo Thông tư vẫn phải quy chuẩn bộ hồ sơ hải quan, chỉ nên quy định trường hợp nào cần phải xuất trình và không xuất trình các chứng từ liên quan để dễ cho việc quản lý hải quan.

Đồng tình với việc sẽ giảm một số chứng từ trong bộ hồ sơ hải quan, đại diện Cục Hải quan Hà Nội cho rằng, không nên loại bỏ hợp đồng mua bán ra khỏi bộ hồ sơ hải quan, trong những trường hợp cần thiết vẫn phải xuất trình hợp đồng, như trường hợp mua bán 3 bên.

Được biết, không chỉ hai đơn vị trên, một số Hải quan địa phương khác cũng e ngại việc giảm thiểu các chứng từ trng bộ hồ sơ hải quan sẽ ảnh hưởng tới việc quản lý của cơ quan Hải quan. Bên cạnh đó, một số ý kiến cũng cho rằng, hiện nay cũng chưa quy định việc lưu giữ và bảo quan hồ sơ này cũng như không phân biệt hồ sơ điện tử và hồ sơ giấy… điều này cũng rất khó cho cơ quan Hải quan và cả DN trong việc lưu giữ.

Góp ý cho vấn đề này, theo bà Đặng Thị Bình An: Quy định về bộ hồ sơ hải quan vừa phải tạo thuận lợi cho DN nhưng cũng phải đáp ứng yêu cầu quản lý của cơ quan Hải quan. Thực tế thực hiện thủ tục hải quan điện tử mới chỉ có tờ khai điện tử, hiểu được sự lo ngại của Hải quan các tỉnh, thành phố e ngại việc loại bỏ các chứng từ sẽ ảnh hưởng đến việc quản lý, tuy nhiên, theo đại diện này, trong quá trình KTSTQ cơ quan Hải quan có thể yêu cầu DN xuất trình các chứng từ này.

Từ các ý kiến trên có thể thấy, quy định mới cũng cần phải làm rõ về bộ hồ sơ hải quan, trong đó cần phải nêu rõ: những chứng từ nào cần phải có trong bộ hồ sơ hải quan và những chứng từ nào DN cần xuất trình cho cơ quan Hải quan khi thực hiện XNK…